Vệ Tử Phu ngẩn người, không hề vui mừng. Nàng hiểu, đây không phải là minh oan, mà là một nhát rìu của hoàng đế giáng xuống ngọn cây trong cơn thịnh nộ, gốc rễ vẫn chằng chịt dưới đất. Nàng ngẩng mắt, ánh nhìn dừng lại ở khe hở trên cửa sổ - một đường gió nàng cố ý để ngỏ, hơi đêm ra vào tựa dòng sông vô hình.

Một cung nữ khác quỳ xuống, tiếng khóc nén thật thấp: "Chợ Đông treo bảng, nói Thái tử làm phản." Nàng nắm ch/ặt vạt áo, đ/ốt ngón tay trắng bệch, lâu lắm mới thốt ra hai chữ: "Ta biết." Nàng không hỏi tung tích Thái tử, không hỏi ai đang truy bắt, nàng biết thêm tin tức cũng chỉ như ánh sáng phản chiếu trên lưỡi d/ao, chẳng thể thay đổi đường gươm.

Nàng đứng dậy, thay chiếc áo chùng đơn sắc nhất, không trâm, không ngọc, chỉ dùng chiếc trâm ngọc trắng buộc tóc. Đứng trước gương đồng, nàng thấy hình bóng mình: đôi mày vẫn yên ả, nhưng đáy mắt tựa vũng nước sâu không tràn. Chợt nàng nhớ năm xưa ở phủ Bình Dương Hầu lần đầu gặp Lưu Triệt, chàng trẻ, nàng cũng trẻ, tiếng hát khẽ cất lên, vạn sự chưa định. Giờ vạn sự đã định, định trên một chữ - "Quyết".

Nàng sai người chuẩn bị nước, tự tay rửa tay, trải tấm lụa trắng. Dưới ánh đèn, nàng cầm bút viết, nét chữ cứng cáp, khởi bút như dựng, thu bút như ch/ặt. Nàng viết cho Lưu Triệt: "38 năm, thần thiếp giữ nội cung, lấy vô tranh làm độ. Nay Thái tử dùng ấn mẫu hậu khởi binh, tội tại thần thiếp, không tại Đông cung. Nguyện lấy cái ch*t tạ thiên tử, giữ một đường sống cho Thái tử." Bút dừng ở đây, nàng ngập ngừng, rốt cuộc không viết tiếp. Nàng hiểu, lời c/ầu x/in này chưa chắc đổi được thương xót; nàng chỉ muốn thiên hạ thấy, vụ "phản lo/ạn" này, nàng nguyện nhận hết về mình. Thư lụa phơi bên ghế, nàng quay sang Tiêu Phòng. Nơi nàng ở lâu nhất đời, tường trần không trang hoàng, chỉ năm ngọn đèn dài minh. Nàng sai thêm dầu, thắp ngọn thứ sáu. Thị nữ kinh ngạc: "Hoàng hậu vốn chỉ thắp năm." Nàng đáp: "Đêm nay cần thêm ánh sáng cho một góc tối." Thị nữ lau nước mắt, không dám hỏi thêm.

Gió ngoài điện như ai đó mài d/ao nơi xa. Nàng khoanh tay đứng bên cửa, nhìn vệt trời từ xám chì chuyển dần sang trắng cá. Chợt nàng lên tiếng, giọng bằng phẳng: "Đóng cửa lại." Cánh cửa khép, ánh sáng bị giữ lại như vũng nước ấm. Nàng tháo dải lưng từng tấc, thắt một nút thật chắc, ngoảnh lại nhìn chiếc ngọc tỷ. Nàng bước tới, dịch ngọc tỷ cách tâm bàn nửa tấc, không để nó đ/è lên di thư - cả đời sống trong trật tự, khoảnh khắc cuối cũng không muốn hai thứ nặng đ/è lên nhau.

Nàng quỳ xuống, trán chạm đất, hướng Bắc lạy ba lạy - lễ cuối cùng nàng dành cho thiên hạ, tông miếu và số mệnh mình. Đứng dậy, lưng thẳng như cây cung giương, không chút rung động. Nàng với lên xà ngang bên giường, sợi dây trượt qua ngón tay, sợi thô ráp cọ vào da để lại vệt đỏ. Nàng hít sâu, mắt quét qua điện: đèn, thư, tỷ, rèm, không thứ gì xê dịch. Nàng thấy yên lòng.

Khi vòng dây quàng vào cổ, nàng chợt mỉm cười, rất nhẹ, rất ngắn, như nói với ai đó vô hình: "Ta thay con nhận một nhát d/ao, Cứ Nhi." Rồi nhảy xuống. Xà gỗ rùng mình, ngọn đèn chao rồi lại vững. Thân thể nàng đong đưa nhẹ, tiếng váy chạm đất mỏng như chiếc lá rơi.

Không biết bao lâu sau, thái giám phá cửa vào, tiếng khóc vang trời. Cung điện theo lệ xôn xao, ngự y, giám sự, các ty nội cung ùn ùn kéo đến, nhưng tất cả đã quá muộn. Mặt nàng đã yên bình, khóe miệng không sợ hãi, lông mi khép như quyển sách đã gấp. Giám sự định gỡ sợi dây trên cổ nàng, tay run không mở được, cuối cùng có người dùng d/ao c/ắt đ/ứt. Di thư dâng lên ngự tiền, ngọc tỷ vẫn ở cách tâm bàn nửa tấc, như chút chừng mực cuối cùng nàng để lại cho thiên hạ.

Trong Cam Tuyền cung, Lưu Triệt lặng lẽ đọc xong tờ lụa. Đầu ngón tay chàng xoa lên dòng mực cuối, màu đen chưa khô, thấm vào da thịt. Chàng không nói thương, không nói hối, chỉ nhắm mắt, lâu lâu không nói. Thị vệ nín thở đứng chờ, trong điện chỉ còn tiếng gió xuyên rèm. Chợt chàng hỏi: "Trường An hôm nay thế nào?" Thị vệ đáp: "Hơi trắng." Chàng ừ một tiếng, như từ phương xa trở về, ra lệnh: "Dẹp." Giọng điệu ấy không gi/ận, không buồn, như lưỡi d/ao mỏng dựng trên bàn, lạnh lùng và thẳng tắp.

Chiếu chỉ nhanh chóng ban xuống, Giang Sung đã ch*t, án vẫn không xá. Tung tích Thái tử cuối cùng bị phát hiện, cùng đường nơi hoang dã, t/ự v*n trong bụi cỏ. Quân truy đuổi tới nơi, cỏ đã đóng sương. Họ đặt th* th/ể đầy bùn m/áu quỳ trước ngựa, có người thì thào: "Vẫn không kịp." Ngày tin về Trường An, trên hoàng thành bay qua đàn quạ, bóng đen in lên ngự đạo thành một vệt thẳng đen kịt. Người đồn Lưu Triệt nghe tin mặt không biểu cảm, chỉ sai mở một gian phòng tưởng nhớ ở điện Vị Ương. Gian phòng sau này gọi là "Tư Tử cung", ánh mặt trời mùa đông ít khi chiếu tới, quanh năm hơi lạnh.

Họ Vệ tán lo/ạn, kẻ bị giam, người bị gi*t. Vệ Thanh đứng riêng trước cổng quân, xin nhận tội, xươ/ng bệ/nh như củi, cuối cùng u uất mà ch*t. Trường An vẫn truyền miệng, những từ như vu, cổ, hình nhân, chú nguyện trong dân gian như tro có cánh, quất vào khóe mắt người qua đường. Người ta nhớ bụi đất khi Giang Sung bị x/é x/á/c, nhớ vết m/áu chợ Đông chảy xuống cống rãnh, nhưng ít ai nhắc tới ngọn đèn thứ sáu ở Tiêu Phòng - nó ch/áy hết đêm ấy, đế đèn để lại vòng đen bằng đầu ngón tay, cung nữ dọn dẹp không dám lau, chỉ lấy vải bọc lại, cất dưới đáy hòm.

Nhiều năm sau, thế sự đảo đi/ên. Lưu Tuân bị bỏ rơi nơi dân gian, lớn lên trong u tối được đón về Trường An, lên ngôi Tuyên Đế. Mùa đông năm ấy tuyết vừa tạnh, Tuyên Đế ngự giá qua Trường Lạc cung, ánh trắng trải đầy gạch cũ, chàng dừng kiệu rất lâu, sai mở cửa cung, vào hành lễ. Trong chiếu chỉ sau này, chàng truy tôn Vệ Tử Phu là "Hiếu Vũ Tư Hoàng hậu". Chiếu văn ngắn gọn, không hoa mỹ, chỉ hai chữ nặng nhất - "Truy tư". Thế là sử sách lần đầu ghi lại thụy hiệu riêng của một hoàng hậu, như đốm lửa nhỏ trên lớp sương dày, soi rõ khuôn mặt từ rất xưa.

Khuôn mặt ấy trong ký ức thiên hạ phần lớn là trầm tĩnh, vô tranh, đoan tọa. Chỉ ít người nhớ nàng từng trong khoảnh khắc nguy hiểm nhất, đẩy ngọc tỷ cách tâm bàn nửa tấc, thắp ngọn đèn thứ sáu, buộc sợi dây thành nút thắt vững nhất, đưa lưỡi d/ao từ ng/ực con trai lên cổ mình.

Cả đời nàng ít khi nói "không", phút cuối lại nói một tiếng "không" cứng rắn với số mệnh - không để ngươi viết nên sự hèn yếu của ta.

Trường An xuân đi rồi lại, tường cung mầm non đ/âm chồi. Cung nhân đời sau ngang qua Tiêu Phòng, luôn cảm thấy gió nơi ấy nhẹ hơn chốn khác, như có bàn tay ai che chở. Đêm sâu, đèn hành lang thắp lên từng ngọn, bóng bò dọc bậc đ/á. Có người từng thấy chiếc đèn được bọc kín trong góc, vải lộ vệt đen mờ. Họ không biết đó là gì, chỉ thấy lòng bàn tay chợt ấm lên. Xa xa tiếng trống tù và nổi lên, thành phố lại tỉnh giấc. Tên nàng bị sổ cung khẽ lật qua, đậy lại, như chiếc lá khép, yên ắng không vỡ. Nàng lấy vô tranh đứng, lấy quyết tuyệt đi; khi rời đi, nàng sắp xếp lại trật tự, để đèn cho hậu thế, để gió trong khe hở, khiến người ta nhớ - ngay cả trong đêm tối nhất, vẫn có thể thắp sáng thêm một góc tối.