Trong hàng ngũ quần thần, đôi khi có người dâng lời khuyên, xin cử sứ giả đón hai vị hoàng đế trở về, nhưng không lời nào không bị dập tắt lạnh lùng. Điều Triệu Cấu sợ nhất chính là nếu phụ hoàng cùng huynh trưởng trở về, ngai vàng của hắn sẽ chẳng thể giữ vững. Mối dây liên hệ m/áu mủ ruột rà ấy, cứ thế bị ch/ặt đ/ứt thành khe nứt lặng im. Huy Tông cùng Khâm Tông, tựa như bị ch/ôn sống giữa bão tuyết phương Bắc, Nam Tống từ đó chẳng hề giơ tay c/ứu viện.

Năm tháng trĩu nặng. Thân thể Khâm Tông ngày một suy yếu. Đến năm Chính Long nguyên niên (1156), hắn đã năm mươi bảy tuổi, ánh mắt mờ đục, chân tay không còn nghe sai khiến. Mùa hè năm ấy, Kim chủ Hoàn Nhan Lượng chợt nảy ra ý niệm tà/n nh/ẫn, hạ lệnh bắt Khâm Tông tham gia cuộc thi đấu mã cầu. Vốn là trò tiêu khiển của sĩ đại phu thời Nam Tống, giờ đây đã biến thành công cụ nhục mạ.

Khi được người đỡ lên ngựa, thân thể Khâm Tông lảo đảo muốn đổ. Ngựa h/oảng s/ợ phi nước đại, bản thân hắn hoàn toàn không thể kh/ống ch/ế. Chỉ nghe một tiếng hí vang, hắn đã bị hất văng xuống đất. Đàn ngựa cuồ/ng lo/ạn giẫm đạp, vó câu như mưa đ/á nện xuống, xươ/ng ng/ực g/ãy vụn, m/áu tươi phun trào. Cũng có người nói, hắn không ch*t dưới vó ngựa mà do tên b/ắn như mưa, biến hắn thành bùn m/áu. Dù thế nào, kết cục vẫn không đổi - bậc quân vương uy nghiêm một cõi, ch*t thảm như tội nhân nơi pháp trường.

Đêm ấy, trong Ngũ Quốc Thành không một bàn thờ lập, không tiếng khóc than, chỉ còn gió rít. Những tù nhân co ro trong góc, không dám thốt lời. Họ biết rõ, Khâm Tông cũng như Huy Tông, sẽ không có bia m/ộ, không nấm mồ, chỉ còn tuyết trắng vô tận cùng gió lạnh ch/ôn vùi danh tính họ. Cao Tông Triệu Cấu nơi Lâm An, khi nghe tin từ phương Bắc, chỉ thản nhiên thốt: "Thôi thế là xong." Rồi quay sang nhạc phủ, truyền tấu khúc "Hạ Tân Lang". Cung điện ngập tràn thanh âm tơ trúc, xóa sạch mọi vết tích nước mắt. Từ đó, hai vị hoàng đế Tĩnh Khang, cha ch*t thân làm đèn dầu, con ch*t dưới vó ngựa, phẩm giá Bắc Tống hoàn toàn vùi lấp nơi hoang dã.

Sử sách ghi chép sự kiện này là "Tĩnh Khang chi nhục". Không phải nỗi nhục trong một ngày, mà là chuỗi tủi nh/ục cùng m/áu lệ kéo dài hàng thập kỷ. Từ Chu hoàng hậu gieo mình xuống nước tuẫn tiết, đến thi hài Huy Tông hóa tro tàn, rồi Khâm Tông ch*t thảm dưới vó ngựa - chuỗi đ/au thương ấy đã khóa ch/ặt vào ký ức dân tộc Trung Hoa.

Nhạc Phi bên sông hát vang: "Nhục Tĩnh Khang, chưa rửa sạch; h/ận thần tử, biết bao giờ ng/uôi!" Nỗi bi phẫn của ông không chỉ vì bá tánh lưu lạc nơi chiến hỏa, không chỉ vì giang sơn thất thủ, mà còn vì nỗi nhục hai vị thiên tử cha con bị giày xéo xuống bùn.

Tĩnh Khang chi nhục, rốt cuộc đã thành vết thương không thể lành. Nó nhắc nhở hậu thế: nghệ thuật có thể trường tồn, phong nhã có thể lưu truyền, nhưng một khi đ/á/nh mất khí cốt bảo vệ giang sơn, mực hoa mỹ dẫu đẹp đến mấy, cũng sẽ hóa thành làn khói xanh trong gió tuyết.