[Thanh Xuyên] Từ Tiểu Tá Lĩnh Đến Nhiếp Chính Vương

Lo việc tang m/a đã có Tông Nhân phủ, Nội vụ phủ, Lễ bộ lo liệu, việc kế tiếp quan trọng nhất là x/á/c định kiểu dáng tiền Thiên Thịnh niên hiệu.

Hộ bộ dâng lên tiền mẫu lỗ tròn, mặt trước khắc chữ Khải "Thiên Thịnh Thông Bảo", mặt sau dùng chữ Mãn ghi tên cục đúc, bên trái là "Bảo", bên phải là "Tuyền", mỗi đồng nặng khoảng một tiền sáu phân, nặng hơn tiền Ung Chính hai phân, chất đồng sáu chì bốn, vành ngoài rộng hơn một chút, lỗ vuông vắn, chế tác tinh xảo chẳng khác nào một tác phẩm nghệ thuật.

Thực ra, tiền đồng thời Ung Chính đã trau chuốt hơn so với thời Khang Hi, đẹp mắt hơn, đến triều tân đế, Hộ bộ dứt khoát tăng thêm trọng lượng, nhìn to hơn tiền Ung Chính một vòng, ngoài ra không có thay đổi gì lớn.

Quả là Ung Chính Đế đã dốc tâm sức vào chi tiết, lại ra sức chỉnh trị tệ tư nhân, tạo dựng cục diện thống nhất tiền Ung Chính.

Tiền Ung Chính Thông Bảo rất có giá trị trong dân gian.

Thực tế, Hộ bộ chỉ cần thay đổi niên hiệu ở mặt trước, còn lại giữ nguyên cũng được.

Ngoài Hộ bộ, Ngân hàng Công Chính cũng trình lên ba mẫu tiền giấy.

Mệnh giá khác nhau, màu sắc khác nhau, lần lượt là một nguyên, mười nguyên, một trăm nguyên.

Một nguyên đổi một xâu tiền, tức một trăm văn, mười nguyên là một ngàn văn, một trăm nguyên là mười ngàn văn.

Tiền giấy lấy giá trị tiền đồng làm chuẩn, có thể đổi lẫn với tiền đồng, bạc.

Theo tỷ lệ đổi đồng và bạc hiện tại, một lạng bạc đổi được mười ba xâu tiền, tức một ngàn ba trăm văn, đổi ra tiền giấy là mười ba nguyên, hoặc một tờ mười nguyên và ba xâu tiền.

Giá cả hiện nay, một đấu gạo mười bốn văn, một thạch gạo là một trăm bốn mươi văn, có thể dùng một nguyên và bốn mươi đồng tiền để thanh toán.

Tiền giấy dùng chung với tiền đồng, giúp dân chúng có thời gian thích ứng, tích lũy tín dụng của triều đình. Dần dà, khi dân chúng thấy tiền giấy tiện lợi, nó sẽ thay thế tiền đồng. Lúc đó, mệnh giá tiền giấy có thể tăng lên.

Như vậy, hao tổn khi đúc tiền đồng sẽ không còn nữa.

Đương nhiên, rủi ro đi kèm là triều đình có giữ vững được tín dụng hay không.

Trước đây, Ung Chính Đế kiên trì phát hành tiền giấy, muốn nhanh chóng xóa bỏ hao tổn, Đức Hách phản đối vì ba lý do:

Thứ nhất, mệnh giá phát hành không hợp lý. Ung Chính Đế định phát hành tiền giấy, một nguyên chỉ đáng mười văn, muốn dùng tiền giấy thay thế tiền đồng trong thời gian ngắn. Dân chúng đâu có ngốc, một tờ giấy mà đổi được mười văn tiền của ta ư? Vua cư/ớp tiền đâu phải kiểu này.

Đức Hách định một nguyên là một trăm văn, tức là cho dân quyền lựa chọn, giao dịch dưới một trăm văn vẫn dùng tiền đồng, tạo cho dân một vùng an toàn trong tư tưởng. Họ nghĩ rằng đây là tiền giấy gì, không đụng đến tiền đồng của ta, ta không dùng thì nó không hại được ta.

Thứ hai, số lượng phát hành không đúng. Đức Hách đề nghị thu hồi bao nhiêu tiền đồng, bạc thì phát hành bấy nhiêu tiền giấy, nếu không, thị trường đột ngột xuất hiện nhiều tiền giấy sẽ khiến giá cả tăng vọt, tiền mất giá.

Thứ ba, cách phát hành không đúng. Đức Hách muốn kết hợp dưỡng liêm ngân, triều đình phát bổng lộc cho quan viên bằng tiền giấy, quan viên tiêu xài, thẩm thấu dần xuống dưới. Nhưng Ung Chính Đế không đồng ý, cho rằng hiệu quả quá kém, không biết đến năm nào tháng nào mới phổ biến được tiền giấy khắp nước.

Hắn muốn phổ biến chính sách "Bày đinh vào mẫu" một cách cưỡng ép.

Ung Chính Đế là hoàng đế, Đức Hách tay không lay được đùi, hắn còn lo ứng phó với lo/ạn cục, ai ngờ đâu, nửa đường có Phạm Ngọc Trụ tr/ộm mất bản in và th/uốc màu.

Tiền giấy chưa kịp in đã phải dừng, Ung Chính Đế tức đến suýt mất mạng. Hắn nghi Đức Hách sai thủ hạ biển thủ để ngăn cản việc phát hành tiền giấy.

Đức Hách không có cơ hội tự chứng minh, vì tiền giấy không được phát hành tiếp, những phản ứng có thể xảy ra cũng không có, nên không thể chứng minh lời hắn nói là đúng.

Tiền giấy có thể phát hành lúc này, nhưng phải chú ý phương pháp.

Ví dụ, nhân dịp đổi niên hiệu, có thể phát hành một đợt để thăm dò.

T/át Nhật Cách cũng đưa ra bản thiết kế hối phiếu, dùng cho giao dịch lớn, đồng thời xin phép xây ngân hàng chính thức ở Thiên Tân.

Ngân hàng Công Chính hoạt động năm năm, mọi người đã thấy rõ lợi ích của nó. T/át Nhật Cách muốn tập hợp các tiền trang và cửa hàng bạc tham gia ngoại thương, mở một ngân hàng đa dịch vụ.

Hoằng Huy triệu tập các đại thần bàn chính sự và quan viên Hộ bộ, nói rõ mục đích phát hành tiền giấy.

Đức Hách không tham gia triều nghị này, hắn đến Tây Sơn tìm A Nhĩ Tùng A.

Hộ bộ Thượng thư Chu Thức là người bảo thủ, phản đối: "Dùng tiền giấy thay tiền đồng, thời Tống có Giao Tử, thời Minh có Bảo Sao, đã chứng minh là việc hại dân. Hơn nữa, tiền giấy chỉ cần có bản in và th/uốc màu là có thể in lậu, đến lúc đó tiền giả tràn lan, quốc khố chẳng phải lo/ạn sao?"

"Hơn nữa, phát hành tiền giấy thì thu thuế thế nào? Nếu tiền giấy dùng được như tiền đồng, có thể dùng để nộp thuế không? Nếu không dùng nộp thuế được, tức là triều đình không nhận, sao dân tin được? Như vậy có khác gì tiền đồng đâu?"

Thấy đấy, người làm đến nhất phẩm đại quan không phải hạng tầm thường.

Lý do phản đối của Chu Thức rất trúng điểm.

Thứ nhất, phải thừa nhận tiền giấy dùng để nộp thuế được, dùng hành động chứng minh nó là tiền. Thứ hai, nếu có in lậu (việc đã xảy ra năm ngoái), ngoài thóc lụa ra, thu thuế bằng tiền thì thu toàn tiền giả, coi như mất gần nửa số thuế. Cuối cùng, phát bổng lộc cho quan bằng tiền giấy, có phải là lừa quan không?

Điều thứ nhất, năm ngoái Chu Thức đã nói với Ung Chính Đế, Ung Chính Đế bàn với Di Thân vương rồi vẫn kiên trì phát hành tiền giấy.

Vì dùng tiền giấy thay tiền đồng thì không còn hao tổn, dân nộp tiền đồng ít đi. Các khoản như muối khóa cũng là thuế ngân, chính khóa là lương thực, thương thuế là bạc. Ung Chính Đế cho rằng chỉ cần đảm bảo ba khoản thu này, còn lại thu thuế bằng tiền đồng cũng chỉ là chân muỗi, nằm trong phạm vi rủi ro chấp nhận được.

Quan trọng nhất là, phần lớn số tiền đồng đó là do quan lại địa phương tham lam, bóc l/ột dân mà có, thuế thực nộp lên triều đình chỉ có lương thảo.

Cho nên, phát hành tiền giấy có lợi cho việc chống tham nhũng. Đó là logic của Ung Chính Đế.

Đến năm nay, ngoài điều thứ nhất, Chu Thức lại đưa ra vấn đề tiền giả và sự thiếu tin tưởng vào tiền giấy, rất có lý.

Hoằng Huy cũng có đối sách: "Ngoại thương ngày càng phát triển, quốc khố dồi dào, đủ chi tiêu. Trẫm định từ năm Thiên Thịnh thứ nhất, thuế địa phương thu, ngoài chính khóa ra, các khoản tạp phụ đều miễn, kể cả hao tổn. Tân chính này sẽ được báo cho dân bằng báo chí, phải để mọi người đều biết."

Lại có đề tài mới, Chu Thức hỏi: "Báo chí là vật gì, do ai chủ trì?"

Lễ bộ Lang trung A Đồ Ngạch ra giải thích: "Báo chí là để thông báo tin tức..."

Thực ra, định chính sách lớn thì dễ, thậm chí định điều lệ cũng dễ, quan trọng là người làm ở dưới có làm được không, hay có muốn làm không.

Nếu làm được, giỏi thì tốt, chỉ sợ giở trò x/ấu, làm hỏng cả nồi cháo ngon.

May là các Lang trung, Chủ sự, Viên ngoại lang của Hộ bộ đều là thanh niên được tuyển từ ba kỳ thi từ thời Ung Chính, dù Chu Thức có đồng ý hay không, việc đổi mới chính sách tiền tệ là chắc chắn.

Hộ bộ Hán Thượng thư Tưởng Đình Tích vẫn theo phong cách ít nói làm nhiều, dẫn các thuộc hạ giỏi giang đến làm việc với Tổng giám đốc Ngân hàng Công Chính Tề Thiên Thái. Ông ta là một lão học c/ứu tiến thân bằng bát cổ, không hiểu gì về tài chính ngân hàng, nhưng dưới tay ông ta có người làm được. Ông ta chỉ cần tiếp thu ý kiến của thuộc hạ, để người trẻ tuổi ra mặt là được.

Trong số đó, có người là do ông ta dẫn đến điện Thái Hòa thi đình trong kỳ Ân Khoa thời Ung Chính. Ông ta cũng chấm thi ở điện Văn Hoa trong kỳ Ân Khoa thời Ung Chính và kỳ chính khoa năm Ung Chính thứ tư, coi như là nửa thầy của những người trẻ này.

Hoằng Huy tìm Chu Thức nói chuyện, hỏi ông ta có muốn xin về hưu sớm không.

Chu Thức run lên, sắc mặt tái nhợt nhìn tân đế.

Hoằng Huy không lộ vẻ gì, nói: "Nếu khanh muốn xin về, trẫm sẽ có lễ nghi ban cho."

Chu Thức quỳ xuống, khóc nói: "Hoàng thượng, nếu vì bất đồng chính kiến mà đuổi lão thần, lão thần không phục. Triều đình nghị sự, người bất đồng chính kiến nhiều lắm, nếu cứ không hợp ý ngài là đuổi, xin thứ cho lão thần nói thẳng, đó không phải là minh quân..."

Hoằng Huy im lặng nghe ông ta nói, nghe xong vẫn nói: "Chẳng lẽ khanh không nỡ cái ghế này?"

Mặt Chu Thức biến sắc, ông ta nói nhiều như vậy, kết quả hoàng đế không nghe, hơn nữa còn rất cố chấp.

Với người Hán có học thức, hai chữ "Không nỡ" còn đ/ộc hơn cả th/uốc đ/ộc. Ông ta cần gì phải tự chuốc nhục, liền cởi mũ quan, bỏ hướng châu, quay người rời đi.

Hoằng Huy bĩu môi, nói với Triệu Chuyết và Tô Tiểu Liễu: "Tính tình thế này mà làm Thượng thư, chắc là được nâng quen rồi, không chịu được nửa điểm uất ức."

Triệu Chuyết nói: "Chu đại học sĩ liêm khiết, cứng cỏi, lại có tài, rất đáng để bệ hạ tôn trọng."

Hoằng Huy: "Một bữa chỉ ăn một đĩa dưa muối là liêm khiết? Nếu ông ta mang được thịt cá cho dân, trẫm mới coi là quan tốt."

Cái này, cái này không thể nói vậy được.

Chu Thức từ quan, Từ Nguyên Chính tìm Hoằng Huy nói giúp ông ta.

Chu Thức có thói x/ấu của văn nhân, làm quan không có công trạng gì nổi bật, nhưng cũng không có sai sót gì lớn, đuổi ông ta đi ngay thì không tốt cho danh tiếng của tân đế, chi bằng điều đi nơi khác, ví dụ, cho ông ta đi sửa Thế Tổ Thực Lục, cũng coi như dùng người tài.

Nhưng Hoằng Huy không cần ông ta, không phải vì ông ta không ủng hộ tân chính, mà vì Chu Thức từng làm Tuần phủ Chiết Giang, giao du rất thân với sĩ tộc Chiết Giang.

Vẫn câu nói đó, làm quan "Liêm khiết", làm được thực tích, cũng không ảnh hưởng đến việc ông ta giao du, kết đảng.

Từ Nguyên Chính là người Chiết Giang, nay đã là người đứng đầu giới văn nhân Chiết Giang, Hoằng Huy đuổi Chu Thức là đang ra oai với ông ta.

Hoằng Huy: "Vụ án Tra Tự Đình dù xử lý có khiên cưỡng, nhưng tiên đế nói một điều không sai, khoa bảng kết đảng che chở nhau, cư/ớp đoạt quyền lợi, làm việc thiên tư, che mắt, đã là tệ nạn không thể coi thường. Khanh là Thủ phụ Nội các, hẳn là hiểu rõ hơn trẫm."

Lòng Từ Nguyên Chính chìm xuống đáy vực, hoàng đế đang ám chỉ ông ta.

Nhưng sư sinh, đồng niên xuất thân khoa bảng vốn là đồng minh tự nhiên, đây là tệ nạn ngay cả đổi triều đại cũng không mất, tân đế có trừ bỏ được tệ nạn này không?

Từ Nguyên Chính không dám gật bừa.

Tiếp đó, động thái tiếp theo của tân đế khiến cả triều văn võ ý thức được, có lẽ hắn không thể trừ bỏ ngay tệ nạn này, nhưng hắn chắc chắn có thể chèn ép thế lực khoa bảng kết đảng.

Ít nhất là thế lực khoa bảng kết đảng ở Chiết Giang coi như bị c/ắt bỏ từ gốc.

Tân đế tuân theo di chiếu của tiên đế: Hoãn kỳ thi Hương toàn tỉnh Chiết Giang năm sau, tổ chức Ân Khoa hai kỳ.

Năm sau, kỳ Ân Khoa mùa xuân không có phần của học sinh Chiết Giang.

Không có sức mạnh của hậu sinh, đợi những lão bất tử trên quan trường ch*t hết, hoặc bị các quan khác làm cho xuống, đến khi quan trường Đại Thanh không còn một người Chiết Giang nào, văn khí Chiết Giang còn kéo dài được không?

Làm sao kéo dài được đây?

Trốn vào núi sâu tu sử sao?

Xây xong không cho ai thấy thì cũng chỉ là một đống giấy vụn thôi.

Hành động này của tân đế, ngoài mặt là chỉnh đốn khoa bảng kết đảng ở Chiết Giang, thực chất là để hâm nóng cho cải cách khoa cử, sau này mới được người ta hiểu ra.