Lịch sử trực tiếp, mở màn với cú đánh chí mạng

Tống Nhân Tông tính tình khoan hậu, lại khiêm tốn, sẵn lòng tiếp thu lời phê bình và kiến nghị từ thần tử. Nhớ khi Bao Chửng thẳng thắn can gián trên triều đình, nước bọt văng cả lên mặt Nhân Tông, dù trong lòng không vui, Nhân Tông vẫn lặng lẽ lau mặt, không hề gi/ận dữ, trái lại còn khiêm tốn lắng nghe, sửa đổi sai lầm.

**Khu bình luận**

"Có lần, Bao Chửng phản đối việc bổ nhiệm Trương Nghiêu Tá, bá phụ của sủng phi Trương thị (tức Ôn Thành Hoàng Hậu), vào chức Tam Ti sứ. Triệu Trinh bèn đổi sang chức Tiết Độ Sứ, nhưng Bao Chửng càng phản đối kịch liệt hơn, dẫn theo bảy vị ngôn quan cùng Triệu Trinh lý luận."

"Triệu Trinh gi/ận dữ nói: "Tiết Độ Sứ chỉ là chức quan thô lỗ, sao lại vì chức ấy mà tranh cãi không ngừng?" Ngôn quan Đường Giới tiến lên đáp lời không chút khách khí: "Tiết Độ Sứ, Thái Tổ, Thái Tông đều từng đảm nhiệm, e rằng không phải chức quan tầm thường.""

"Triệu Trinh lúc này mới kinh hãi, cuối cùng chấp nhận lời can gián của ngôn quan."

"Nhưng Trương Quý phi, vị sủng phi được Nhân Tông yêu chiều nhất, vẫn muốn xin quan cho bá phụ. Triệu Trinh chỉ còn cách dùng Bao Chửng để thoái thác: "Ngươi chỉ muốn có quan, há không biết Ngự Sử Bao Chửng lợi hại thế nào sao!""

"Triệu Trinh còn khoan dung hoãn thi hành hình ph/ạt, gặp vụ án khó xử thì cố gắng giảm nhẹ, ngay cả với người "kích động tạo phản", cũng tra rõ thực hư, xem có thật tâm mưu phản hay chỉ là lỡ lời."

"Đây hẳn là vị hoàng đế được triều thần yêu thích nhất."

Nhân Tông xuýt xoa khen thần tử: "Bệ hạ thánh minh!"

Triệu Trinh được tâng bốc đến lâng lâng, quên hết cả!

Ngụy Chinh thầm nghĩ: Nếu bệ hạ nhà mình mà biến thành Triệu Trinh thì...

Hắn vội lắc đầu, không được, không được. Triệu Trinh có thể tiếp thu mọi ý kiến can gián, đồng nghĩa với việc không có chủ kiến riêng. Nếu cả triều đều là quân tử thì mọi việc đều tốt, nhưng nếu có kẻ tiểu nhân được trọng dụng, vậy thì xong...

Ngụy Chinh nào hay, dù toàn là quân tử, cũng không tránh khỏi đảng phái tranh giành. Mà đảng tranh thời Tống, khởi ng/uồn chính từ triều Nhân Tông!

Nho gia coi nhân nghĩa là chuẩn tắc đạo đức cao nhất, dùng nhân trị quốc cũng là cảnh giới cao nhất của văn hóa truyền thống Trung Hoa. Phong cách chấp chính của Triệu Trinh phù hợp với lý niệm chính trị nhân từ của Nho gia, nên sau khi qu/a đ/ời, hắn được văn nhân Nho giáo tôn xưng là "Nhân Tông".

Tô Thức viết: "Tống hưng hơn bảy mươi năm, dân không biết binh, giàu có giáo hóa, đến Thiên Thánh, Cảnh Hữu là tột đỉnh, mà văn trị cuối cùng cũng không thẹn với cổ nhân."

Đoan Chính Phu nhận xét: "Nhân Tông hoàng đế trăm việc chẳng giỏi, chỉ giỏi làm quan."

Chu Quốc Trinh đ/á/nh giá: "Từ đời Tam đại trở xuống, người được xưng là hiền chủ, có Hán Văn Đế, Tống Nhân Tông và Hiếu Tông hoàng đế triều ta."

Chu Lệ cảnh giác, rađa lại "tích tích" vang lên. Sao vậy, Đại Minh ta có một Nhân Tông chưa đủ, còn phải thêm một Hiếu Tông sánh ngang Triệu Trinh nữa sao!

Với một vị vua thiết huyết như Chu Lệ, tự nhiên chướng mắt những vị hoàng đế bị triều thần xoay như chong chóng...

Lúc này, màn trời vang lên tiếng lòng của Chu Lệ:

[Triệu Trinh đúng là một người tốt bụng, nhưng người tốt có nhất định là một hoàng đế tốt?]

Chu Lệ: "Ta cũng muốn biết!"

[Đại Nho Vương Phu Chi thời Minh mạt Thanh sơ viết trong "Tống Luận": "Nhân Tông nổi tiếng thịnh trị, đến nay người nghe còn ao ước. Đế cung từ kiệm, lại chấp nhận lời can gián của người hầu, đều là những người được gọi là quân tử cả, e rằng trị lý của hắn quá lớn."]

[Nhưng ngay sau đó, ông lại nói: Triệu Trinh "vô định chí". Trong ba mươi năm Triệu Trinh tự mình chấp chính, Lưỡng Phủ đại thần thay đổi hơn bốn mươi người, nhiều lần tiến rồi lại lui. Dù người hiền tài tại vị, vì không thể giữ lâu chức vị, cũng không thể thi thố tài năng, làm nên thành tích.]

[Ngay cả Chu Hy, người tập hợp lý học Tống Minh, cũng đ/á/nh giá ông: "Nhân Tông có ý định trị quốc, không chịu an phận với thành tựu nhỏ, muốn làm việc lớn." Nhân Tông muốn làm nên sự nghiệp, nhưng "tư chất từ nhân", lại không biết dùng người, "đột nhiên tiến đột nhiên lui, cuối cùng chẳng làm nên trò trống gì."]

Chu Hy: "Đằng sau còn nữa... Nhưng bách tính yêu mến như cha mẹ. Khiết Đan ban đầu xâm phạm Trung Quốc, về sau lại phục đức của Nhân Tông, cũng là hiệu quả của lòng nhân từ. Bởi thành tâm thành ý xót thương, có thể làm động lòng người như vậy."

Màn trời trích dẫn không đầy đủ sẽ gây ra án mạng!

[Cứ thay đổi xoành xoạch, một phản một phục như vậy, khiến "lại không kịp phòng thủ, dân không thích ứng", khiến người dưới không biết làm sao, kết quả chẳng làm được việc gì.]

[Đây chính là khắc họa chân thực nhất về triều Nhân Tông!]

Triệu Khuông Dận dự cảm chẳng lành cuối cùng thành sự thật: Mềm tai, chẳng làm nên trò trống gì!

Vô năng mới là tội lớn nhất của hoàng đế!

[Năm Cảnh Hữu thứ 5 (1038) thời Nhân Tông, thủ lĩnh chính quyền Đảng Hạng là Lý Nguyên Hạo ly khai Bắc Tống, tự xưng hoàng đế, đổi niên hiệu thành "Thiên Thụ Lễ Pháp Diên Tộ", lập quốc hiệu "Đại Hạ", sử gọi "Tây Hạ"!]

Triệu Khuông Dận đột nhiên kinh hãi, nhưng lại có cảm giác "quả là thế": "Lý thị quả nhiên trong lòng còn có chí phản, kẻ này nhất định là hậu duệ của Lý Kế Di!"

[Năm sau, Lý Nguyên Hạo viết thư thông báo cho triều đình Bắc Tống, mong họ thừa nhận sự thật này. Nhưng đa số quan viên Bắc Tống chủ trương lập tức xuất binh thảo ph/ạt Tây Hạ, hưng sư vấn tội. Thế là Tống Nhân Tông vào tháng sáu hạ chiếu tước bỏ quan tước của Lý Nguyên Hạo, đồng thời treo thưởng truy bắt.]

[Từ đó, cuộc chiến tranh Tống-Hạ lần thứ nhất kéo dài ba năm bùng n/ổ!]

Triệu Khuông Dận lập tức sai người lấy bản đồ Tây Bắc, triệu tập Thạch Thủ Tín, Tào Bân và các tướng lĩnh khác để bàn chiến lược.

[Tổ tiên của Tây Hạ là tộc Đảng Hạng, vốn sống ở cao nguyên Tùng Phan, Tứ Xuyên, là một nhánh của tộc Khương. Thời Hán, tộc Khương di cư đến sông Lũng, khu vực Quan Trung. Lúc này, tộc Đảng Hạng vẫn sống du mục nguyên thủy, chưa biết làm ruộng, dùng cỏ cây để tính tuổi. Họ chia thành các bộ lạc, lấy dòng họ làm tên bộ lạc, dần hình thành tám bộ Đảng Hạng nổi tiếng, trong đó Thác Bạt thị, xuất thân từ tộc Tiên Ti, là mạnh nhất.]

[Thời Đường, Đảng Hạng Khương thường liên kết với Thổ Dục H/ồn để chống lại Thổ Phồn. Thời Đường Cao Tông, Thổ Dục H/ồn bị Thổ Phồn tiêu diệt, Đảng Hạng Khương mất chỗ dựa, xin nội phụ, được Đường triều an trí ở Tùng Châu (nay là Tùng Phan, Tứ Xuyên). Về sau, Đảng Hạng Khương dần sinh sôi thành nhiều bộ lạc lớn, trong đó bộ lạc minh chủ Thác Bạt thị chiếm giữ khu vực đông nam Thanh Hải và nam bộ Cam Túc.]

[Tộc Đảng Hạng tuần tự thần phục triều Đường, Ngũ Đại và Bắc Tống. Cuối Đường, Thác Bạt thị Đảng Hạng quật khởi, xuất binh thảo ph/ạt Hoàng Sào, được triều đình Đường phong làm Định Nan quân Tiết Độ Sứ, Hạ Quốc Công, ban cho họ Lý. Từ đó, Thác Bạt thị Đảng Hạng có lãnh địa riêng, nắm binh quyền, trở thành một phiên trấn thực thụ, danh chấn Tây Bắc!]

[Lý Kế Di là nhân vật then chốt trong việc kiến lập Tây Hạ. Sau khi chính quyền Hạ Châu bị Bắc Tống thôn tính, Lý Kế Di không chịu đầu hàng Tống triều, tự động trốn đi, lần lượt chiếm lĩnh hành lang Hà Tây. Hắn thực hiện chiến lược liên kết với Liêu để chống Tống, được Liêu đế phong tước, đặt nền móng vững chắc cho Tây Hạ.]

Triệu Khuông Dận nghiến răng: "Quả nhiên là Lý Kế Di!"

Sao hắn không thể an phận như tộc huynh Lý Kế Phủng chứ!

[Năm 1038, năm Cảnh Hữu thứ 5 thời Tống Nhân Tông, thủ lĩnh tộc Đảng Hạng là Lý Nguyên Hạo, được sự ủng hộ của các đại thần thân tín như Dã Lợi Nhân Vinh, Dương Thủ Tố, đăng cơ xưng đế ở Hưng Khánh phủ (nay là Ngân Xuyên, Ninh Hạ), lập quốc hiệu "Đại Hạ", sử gọi Tây Hạ!]

[Cương vực Tây Hạ bao gồm Ninh Hạ, Cam Túc, đông bắc Thanh Hải, tây bộ Nội Mông Cổ và bắc bộ Thiểm Tây, chiếm diện tích hơn hai vạn dặm.]

[Sau khi lên ngôi, Lý Nguyên Hạo ra lệnh cạo trọc đầu, đồng thời cố gắng hấp thu văn hóa Hán, đặt ra văn tự Đảng Hạng, thúc đẩy văn minh tộc Đảng Hạng phát triển.]

[Tháng ba năm 1040, Lý Nguyên Hạo dẫn đại quân tiến công Bắc Tống, một mặt dẫn quân đ/á/nh nghi binh vào Kim Minh trại, một mặt gửi thư cho Tri Châu Diên Châu là Phạm Ung, bày tỏ ý muốn hòa đàm với Tống, để làm tê liệt Phạm Ung. Phạm Ung lại tin là thật, lập tức dâng thư về triều, đối với phòng ngự Diên Châu cũng lơi lỏng.]

Triệu Khuông Dận lập tức đ/á/nh dấu vị trí Diên Châu trên bản đồ.

[Tháng bảy cùng năm, Lý Nguyên Hạo phái đại quân bao vây Diên Châu. Các tướng Tống là Lưu Bình, Thạch Nguyên Tôn奉 mệnh tiếp viện, khi đến Ba Xuyên Khẩu thì gặp quân Tây Hạ mai phục.]

[Sau một hồi khổ chiến, quân Tống không địch lại, Lưu Bình, Thạch Nguyên Tôn bị bắt, quân Tây Hạ cũng tổn thất nặng nề. Về sau, tướng Tống Hứa Đức nghi ngờ đ/á/nh úp Lý Nguyên Hạo thành công, quân Tây Hạ mới rút lui khỏi biên giới Tống, vòng vây Diên Châu mới được giải tỏa.]

Triệu Khuông Dận có chút lo lắng: "Dù đại quân chống đỡ thành công quân Tây Hạ xâm lấn, nhưng thiệt hại quá nhiều, không phải kế lâu dài, phòng ngự biên giới Cam Thiểm Thanh cũng sẽ ở vào thế bị động bất lợi."

Tống triều cần một chiến thắng để chấn nhiếp kẻ địch!

[Sau trận Ba Xuyên Khẩu, Tống Nhân Tông cảm thấy Tây Hạ cường thịnh, phong Hạ Tủng làm Thiểm Tây Kinh Lược An Phủ sứ, Hàn Kỳ, Phạm Trọng Yêm làm phó sứ, phụ trách nghênh chiến Tây Hạ.]

**Khu bình luận**

"Khi Hạ Tủng làm Tri Châu, gặp đúng lúc nơi đó gặp tai họa, dân đói khắp nơi, ông thuyết phục các đại tộc xuất lương thực, c/ứu sống 45 vạn người!"

"Ông còn là Bá Nhạc của Phạm Trọng Yêm, Tống Kỳ..."

[Tháng hai năm 1041, Lý Nguyên Hạo lại dẫn mười vạn đại quân đ/á/nh xuống phía nam, tấn công Tống. Hắn mai phục chủ lực ở Hảo Thủy Xuyên Khẩu, phái một toán quân đ/á/nh nghi binh, tuyên bố muốn đ/á/nh Vị Châu, dụ quân Tống xâm nhập.]

[Vì lúc đó có Phạm Trọng Yêm túc trí đa mưu, quân Tây Hạ không dám hành động thiếu suy nghĩ.]

[Nhưng Hàn Kỳ không nghe lời khuyên của Phạm Trọng Yêm, quyết giữ ý mình, chia quân đuổi theo quân Tây Hạ, không ngờ quân Tây Hạ đã mai phục sẵn, chờ sẵn.]

[Quân Tây Hạ giả vờ thua chạy, quân Tống kh/inh địch, đuổi theo ráo riết, vì đường dài truy kích, lương thảo đ/ứt đoạn, người ngựa mệt mỏi. Đến Hảo Thủy Xuyên thì gặp quân Tây Hạ chủ lực phục kích, quân Tống chiến bại, gần như toàn quân bị diệt, Nhậm Phúc và các tướng khác tử trận!]

[Sau trận Hảo Thủy Xuyên, Bắc Tống lại thất bại. Tống Nhân Tông tức gi/ận, biếm chức Hàn Kỳ, Phạm Trọng Yêm.]

**Khu bình luận**

"Không phải, liên quan gì đến Phạm Trọng Yêm?"

"Trước trận chiến này, Lý Nguyên Hạo từng phái người xin hòa, nhưng không mang theo công văn chính thức, Phạm Trọng Yêm không dám báo việc này lên triều đình, bèn tự ý viết thư khuyên giải cho Tây Hạ."

"Lý Nguyên Hạo cầu hòa chỉ là kế tạm thời, để làm tê liệt th/ần ki/nh quân Tống, trên thực tế, hắn đã mai phục quân đội ở Hảo Thủy Xuyên."

"Cuối cùng đàm phán hòa bình không thành công, việc Phạm Trọng Yêm thông tin với Tây Hạ bị lộ ra, vì vậy bị giáng chức..."

Phạm Trọng Yêm thở dài: "Ai, là lão phu kh/inh địch..."

Không biết người thay ta là ai, có cản được quân Tây Hạ không.

Triệu Khuông Dận: "Thời điểm này sao có thể thay tướng!"

Cả triều văn thần cũng chỉ có Phạm Trọng Yêm có chút tài năng quân sự, có thể đợi đ/á/nh xong trận này rồi hẵng tính sổ không!

Triệu Quang Nghĩa: "Hắn mềm tai, không có chủ kiến, sao lại ý thức được tầm quan trọng của Phạm Trọng Yêm."

Triệu Khuông Dận: "..."