Tôi Kể Lịch Sử Cho Người Xưa [Trực Tiếp]

“Khi nhắc đến tài nữ, Thái Văn Cơ chắc hẳn cũng rất nổi tiếng nhỉ?”

“Cuộc đời Thái Văn Cơ có điểm tương đồng với Lý Thanh Chiếu, nhưng số phận của bà còn bi thảm hơn. Khi đất nước sắp diệt vo/ng, bà bị Hung Nô bắt đi, sống nơi đất khách suốt mười hai năm dài. Nỗi cực khổ chất chồng trên người, là phận nữ nhi khó lòng chịu đựng nổi, ánh mắt dị nghị của người đời, bà đều phải gánh vác hết.”

“Tôi rất mừng vì bà đã không chọn cái ch*t mà kiên cường sống sót.”

“Sống còn là còn hy vọng, ch*t đi thì chẳng còn gì.”

“Về sau, Tào Tháo đã đón vị tài nữ đa truân này trở về.”

“Thái Văn Cơ giỏi làm thơ tự sự. Các tác phẩm “Bi Phẫn Thi” và “Hồ Già Thập Bát Phách” rất nổi tiếng. Trong đó, “Bi Phẫn Thi” là bài thơ tự thuật dài đầu tiên trong lịch sử văn học Hoa Hạ. Còn “Hồ Già Thập Bát Phách” là nhạc phủ thi, kết hợp thể thơ Ly Tao và thất ngôn, tạo nên hình thức thơ ca đ/ộc đáo. Thơ ca Thái Văn Cơ không nhiều nhưng đều mang tính sáng tạo và kiến thiết. Ngoài ra, ai cũng biết chiến tranh là nguyên nhân chính khiến văn hóa bị h/ủy ho/ại. Xưa kia, sách vở thường chỉ nằm trong tay số ít người. Cha của Thái Văn Cơ là nhà văn nổi tiếng thời Đông Hán, nên bà được đọc nhiều sách từ nhỏ. Nhưng sau chiến lo/ạn, gia tộc họ Thái gặp biến cố, đáng tiếc nhất là thư phòng bị tàn phá. Khi Tào Tháo đón bà về, hỏi còn nhớ được bao nhiêu sách, Thái Văn Cơ đáp: 'Cha từng để lại hơn bốn ngàn quyển, nhưng nay chỉ nhớ được hơn bốn trăm thiên.' Bà đã chép lại toàn bộ từ trí nhớ mà không sai một chữ.”

“Thái Văn Cơ đã có công lớn trong việc bảo tồn và lưu truyền văn hóa, thật đáng cảm kích.” Người dẫn chuyện thầm tiếc cho những cuốn sách đã mất trong chiến tranh. Ngày nay, Hoa Hạ thiếu vắng nhiều tri thức cổ đại, không một kẻ gây chiến nào là vô tội!

Những nhà giàu có sách vở liền nghĩ cách sao chép thêm nhiều bản, thực tế như thỏ khôn có ba hang. Nhờ vậy mà con cháu sau này khỏi phải than thở sách này mất, sách kia không còn, thật đáng thương.

“Vì thế, Thái Văn Cơ xứng đáng là một trong Tứ đại tài nữ thời cổ.” Người dẫn chuyện vỗ tay rồi tiếp: “Nhắc đến tài nữ, còn một người danh tiếng lẫy lừng. Dĩ nhiên, ta chưa nói về bà ấy trước.” Người này mỉm cười bí ẩn: “Nhân vật quan trọng bao giờ cũng xuất hiện cuối cùng.”

“Hãy nói về Tạ Đạo Uẩn. Bà cũng là đại tài nữ lừng danh, với câu thơ 'Không như tơ liễu bởi gió bay' đã khiến bao người say mê.”

“Câu thơ này gắn với một giai thoại. Khi Tạ Đạo Uẩn còn nhỏ, trong một buổi tuyết rơi, bà cùng anh chị em đứng ngắm cảnh. Chú của bà chỉ tuyết hỏi: 'Tuyết trắng giống cái gì thế?' Có người đáp: 'Như muối rắc trên không.' Riêng Đạo Uẩn thong thả đáp: 'Chẳng như tơ liễu bay theo gió.' Bà đã dùng trí tưởng tượng phóng khoáng, ví tuyết như tơ liễu, tạo nên giai thoại 'Tài vịnh thơ thô' lưu danh hậu thế. Nhờ đó, bà cùng Ban Chiêu, Thái Diễm trở thành biểu tượng tài nữ cổ đại. Câu 'Tài vịnh thơ thô' cũng thành điển tích ca ngợi tài nữ. Sau này, khi biên soạn 'Tam Tự Kinh', người ta viết: 'Thái Văn Cơ, biện đàn cầm...'”

Tạ Đạo Uẩn có thể ngâm thơ. Người con gái ấy thật thông minh. Còn ngươi - kẻ làm trai, phải luôn tự cảnh tỉnh. Người xưa dùng câu này để nhắc nhở đàn ông phải cố gắng.

"Thời cổ có nhiều phụ nữ xuất chúng, như Thái Văn Cơ cuối thời Đông Hán biết phân biệt tiếng đàn hay dở, còn tài nữ Tạ Đạo Uẩn thời Tấn thì ứng khẩu thành thơ. Hai thiếu nữ ấy, một người tinh thông âm nhạc, một người tài hoa thơ phú, trời phú thông minh như vậy. Là đàn ông, càng phải luôn tự cảnh giác, trau dồi bản thân mới phải." Người dẫn chuyện cười ha hả: "Đàn ông thời xưa dù khen ngợi phụ nữ vẫn đầy vẻ trịch thượng, khiến ta muốn ch/ửi m/ắng họ."

"Dù sao, việc họ được đưa vào ví dụ cũng chứng tỏ tài năng đã được người đời công nhận."

Người dẫn chuyện tiếp tục: "Đến thời Ngụy Tấn Nam Bắc triều, khi nhà Đông Tấn lên ngôi, xuất hiện câu 'Vương gia và Tạ gia cùng nắm thiên hạ'. Về sau, Lưu Vũ Tích viết bài 'Ô Y Hạng' với câu 'Chim yến từng bay trước thềm nhà họ Vương, họ Tạ, nay vào tổ dân thường'. Qua đó thấy được vinh quang một thời của hai dòng họ này."

"Tạ Đạo Uẩn xuất thân từ gia tộc danh giá như vậy nên học thức uyên bác, đọc khắp kinh sách, được ca ngợi có phong thái của bậc ẩn sĩ, giống như bảy hiền sĩ trong rừng trúc."

"Đến tuổi lập gia đình, nhà họ Tạ tự nhiên chọn kết thông gia với họ Vương - gia tộc môn đăng hộ đối. Tiếc thay, những người chồng của các tài nữ thường không có gì nổi bật, Tạ Đạo Uẩn cũng không ngoại lệ."

"Về sau, vận khí nhà Đông Tấn suy tàn, Tôn Ân khởi nghĩa. Lúc đó, chồng của Tạ Đạo Uẩn là Vương Ngưng Chi - quan Thái thú quận Hội Kê - lại m/ê t/ín đạo giáo. Trước giặc xâm lăng, ông ta không lo chuẩn bị kháng chiến mà đóng cửa cầu khẩn tổ sư đạo giáo phù hộ bách tính."

"Tạ Đạo Uẩn nhiều lần khuyên can nhưng chồng không nghe. Bà đành tự mình chiêu m/ộ mấy trăm gia nhân, ngày ngày luyện tập võ nghệ. Khi quân Tôn Ân ập vào thành Hội Kê, con trai của Vương Ngưng Chi cùng nhiều người bị gi*t."

"Tạ Đạo Uẩn chứng kiến cảnh chồng con gặp nạn, cầm vũ khí dẫn các nữ quyến xông lên gi*t giặc. Nhưng vì yếu thế hơn, bà bị bắt làm tù binh. Dù trong cảnh tù đày, bà vẫn giữ khí tiết kiên cường."

"Bà bế đứa cháu ngoại 3 tuổi Lưu Đào, nghiêm nghị quát Tôn Ân: 'Việc này thuộc về nhà họ Vương, liên quan gì đến người khác? Muốn gi*t thì gi*t ta trước.'"

"Tôn Ân vốn nghe danh Tạ Đạo Uẩn là bậc tài nữ, nay thấy bà dũng cảm khí phách, sinh lòng kính nể. Hắn không những tha cho Lưu Đào mà còn phái người đưa hai bà cháu về Hội Kê."

"Bà chính là người phụ nữ khiến kẻ địch cũng phải kính phục."

Tạ Đạo Uẩn: Tin tốt là ta lưu danh sử sách, tiếng thơm ngàn đời. Tin x/ấu là triều đình sắp diệt vo/ng, gia tộc suy tàn, chồng bất tài, cả nhà suýt tuyệt diệt."

Tạ Đạo Uẩn: Đừng hỏi... sốc quá.jpg

"Một trong Tứ đại tài nữ Hoa Hạ - Trác Văn Quân cũng rất nổi tiếng, dù danh tiếng ấy... ờ... có đôi chút khó nói." Người dẫn chuyện giọng phức cảm: "Nghe nhiều chuyện về các chị em mạnh mẽ đ/ộc lập, đột nhiên gặp một 'n/ão tình yêu' thế này thật khó mà đỡ nổi."

Lưu Triệt buột miệng: "Cái tên này nghe quen quen." Hắn là người nhà Hán hay thời Tiền Tần?

Chủ quán cười: "Là vợ của Tư Mã Tương Như đấy." Tất nhiên là quen rồi, vì ngài từng hứng thú nghe chuyện tình này mà.

Tư Mã Tương Như mắt gi/ật giật, linh tính báo hiệu chuyện chẳng lành.

"Nhắc đến Trác Văn Quân không thể không nhắc mối tình nổi tiếng. Một mặt, quan niệm tình yêu của bà được xem là tiến bộ, thậm chí trở thành biểu tượng cho nữ quyền thời cổ đại. Nhưng mặt khác, ta chỉ muốn nói với bà: Chị ơi, một gã đàn ông tồi tệ có gì đáng lưu luyến!"

Chuyện tình giữa tiểu thư nhà giàu và chàng trai nghèo thời cổ đại vốn dĩ hiếm hoi, nên hễ xuất hiện thường được ghi chép tỉ mỉ. Dù vậy, điều này không ngăn các thư sinh nghèo mơ mộng về cơ hội đổi đời, viết nên những câu chuyện tình cảm dung tục để mưu cầu danh lợi.

Chuyện Trác Văn Quân và Tư Mã Tương Như cũng chẳng phải giai thoại đẹp đẽ. Có lẽ ban đầu ngọt ngào, nhưng tình yêu cuối cùng vấp phải chuyện cơm áo gạo tiền, bị mài mòn theo năm tháng. Kẻ nghèo khó khi phát đạt thường quên ơn người bạn đời cùng khổ, chỉ mải tìm kiều thiếp mới để hưởng thụ, khiến người vợ cũ trở thành bóng m/a lạc lõng.

Lý Một tỏ vẻ kh/inh bỉ: "Một mặt khác, xét theo hoàn cảnh thời đại, việc Trác Văn Quân níu kéo chồng cũng hợp lý. Thời cổ đâu như nay, chán là bỏ, ch/ửi đàn ông bất tài rồi sống cuộc đời mới. Đàn bà bị ruồng bỏ thường kết cục thảm hại, lại còn bị thiên hạ dị nghị - mà con mắt đời thường chẳng mấy khi trách người đàn ông phụ bạc."

Biết bao phụ nữ thầm gật đầu đồng cảm. Xã hội chỉ trách họ vô dụng, không giữ được chồng, mấy ai quan tâm đàn ông trăng hoa? Dù nam giới cũng chịu áp lực dư luận, nhưng so với nỗi đ/au phụ nữ gánh chịu, chẳng thấm vào đâu.

Lý Một tiếp tục phân tích: "Từ góc độ phụ nữ hiện đại, ta đương nhiên gh/ét loại tình yêu này, càng không tán thành sự thỏa hiệp. Nhưng lấy tư tưởng ngày nay phán xét cổ nhân vốn đã bất công. Bài hát 'Phượng Cầu Hoàng' của Tư Mã Tương Như khiến Trác Văn Quân xiêu lòng, cũng theo câu chuyện họ lưu truyền hậu thế."

"Không thể phủ nhận Tư Mã Tương Như tuy xuất thân nghèo khó nhưng tài hoa xuất chúng. Trác Văn Quân có mắt nhìn người khi chọn chàng - sau này chàng được Hán Vũ Đế trọng dụng, trở thành bậc 'phú thánh' lừng danh. Dù tính tình phong lưu đáng chê, nhưng việc nạp thiếp thời đó chẳng phải chuyện lớn."

Khi Tư Mã Tương Như phất lên muốn nạp thiếp, Trác Văn Quân viết bài 'Bạch Đầu Ngâm' gửi chồng:

"Tình tựa tuyết non ngàn tinh khiết

Như trăng mây sáng rạng ngời sao

Nghe chàng hai lòng xin đoạn tuyệt

Rư/ợu tiệc hôm nay sáng chia vào

Ta bước thong dong bên bến cũ

Như dòng nước chảy xuôi về nào"

Lý Một chua chát bình: "Giá mà cô thật lòng dứt áo thì tốt biết mấy! Nhưng tình yêu khó thắng thực tế phũ phàng. Biết đâu tìm người khác lại tốt hơn?"

Không tìm thấy, một người đã bị gia tộc gh/ét bỏ, bị chồng ruồng rẫy, thật sự có thể quay về sao? Ở thời cổ đại, một người phụ nữ muốn sống đ/ộc thân quá khó khăn, đây không phải là vấn đề người đó có quyết tâm hay không.

Lý thở dài, đây chính là thực tế. Dù là ở xã hội hiện đại, phụ nữ ly hôn cũng bị dị nghị, huống chi là thời cổ đại.

“Vợ ơi trở lại làm vợ, cưới gả đâu cần lễ nghi. Chỉ mong được một lòng người, đầu bạc chẳng rời xa. Gậy trúc mềm mại kia, đuôi cá tung tăng! Đàn ông coi trọng nghĩa khí, sao dùng tiền bạc để đo lường tình cảm!”

“Ngày trước ta dứt khoát bỏ nhà theo ngươi, cũng không khóc lóc như những cô gái bình thường. Trong lòng ta ngập tràn tình cảm, tưởng rằng gả được người chồng chung thủy, có thể yêu nhau đến già. Tình cảm nam nữ hòa hợp như cần câu mềm mại, như cá tung tăng giữa sóng nước. Đàn ông cần phải coi trọng tình nghĩa, một khi đã đ/á/nh mất tình yêu chân thành thì bao nhiêu của cải cũng không bù đắp được.”

Ban đầu không ngờ lại có kết cục như vậy... Trác Văn Quân nhìn ra ngoài cửa sổ, trời xanh mây trắng, cảnh đẹp vô cùng, nhưng lòng nàng đã ng/uội lạnh.

Nàng còn có thể tin vào tình yêu? Không, không còn tình yêu nữa, vậy nên nàng chỉ có thể nắm lấy vinh hoa phú quý.

Người dẫn chuyện mỉm cười: “Dù bài thơ này vốn có ý gì đi nữa, thì bản thân nó cũng cho thấy Trác Văn Quân xứng đáng là một trong tứ đại tài nữ.”

“Nếu Trác Văn Quân là nam nhi, chưa chắc đã thua kém ai.” Người dẫn chuyện nhấp chén trà: “Trác Văn Quân thật sự tài hoa. Khi Tư Mã Tương Như gửi cho nàng bức thư 13 chữ: “Một, hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy, tám, chín, mười, trăm, nghìn, vạn”, nàng lập tức hiểu ý nghĩa. Trong đó thiếu chữ “ức”, ngụ ý họ đã không còn nhớ nhau, Tư Mã Tương Như đã thay lòng đổi dạ.

Thế là Trác Văn Quân viết bài “Oán Lang Thi” - một bài thơ dùng các con số để đáp lại. Tư Mã Tương Như dùng chuỗi số, nàng liền dùng những con số ấy ghép thành thơ.”

“... Ôi, lang quân ơi, ba đời sau cũng không gặp lại, kiếp sau xin đổi thân phận - ngươi làm nữ còn ta làm nam.” Người dẫn chuyện chống cằm: “Câu sau này cũng tương tự: kiếp này không làm thân nữ nhi, trăm năm hạnh phúc để người khác hưởng, quả là lời than đ/ộc đáo.”

“Chuyện này về sau: Tương truyền Trác Văn Quân còn viết “Quyết Biệt Thư” và “Bạch Đầu Ngâm” gửi Tư Mã Tương Như. Xem thư vợ, Tư Mã Tương Như vừa sợ hãi vừa khâm phục tài năng của vợ, lại nhớ lại ân tình xưa, cảm thấy vô cùng x/ấu hổ. Từ đó không dám nhắc chuyện nạp thiếp nữa. Hai người sống bên nhau đến đầu bạc, lui về ẩn dật.” Người dẫn chuyện nhận xét: “Kết cục này đối với Trác Văn Quân cũng không tệ.”

“Con hư biết quay đầu còn quý hơn vàng.” Có người đồng tình, cho rằng kết cục rất tốt.

“Có người vợ tài hoa như Trác Văn Quân, Tư Mã Tương Như đáng lẽ phải biết trân trọng.”

“Thực ra đàn ông chỉ cần không bỏ vợ, nạp thiếp cũng là chuyện nhỏ.” Bởi thành công thì hiền thê mỹ thiếp, hồng tụ thiêm hương mới là cuộc sống lý tưởng.

Người dẫn chuyện: Ha ha, ha ha.

“Nói đến các bậc tài nữ, ta phải nhắc về khái niệm 'bạch y khanh tướng'. Mọi người đều biết tứ đại tài nữ, nhưng 'bạch y khanh tướng' là từ đâu mà ra?

Tứ đại tài nữ Hoa Hạ thực ra có năm người, người thứ năm chính là danh hiệu 'bạch y khanh tướng' này.” Người dẫn chuyện giải thích: “Chữ 'bạch y' không quan trọng, chủ yếu là nghe thuận tai, đúng ý là được.”